W sobotę 10 lutego br., w Pucku obchodzono 98. rocznicę zaślubin Polski z morzem. Obok symboliczno-sentymentalnego znaczenia tego dnia pamiętać należy również o tym, że był to czas, kiedy elity tworzącego się państwa rozumiały potrzebę i wagę takiego symbolu. Sejm Ustawodawczy i dostojnicy Państwa uznali, że brzeg morski to granica wprawdzie najkrótsza, ale o wyjątkowym znaczeniu. To otwierające się szanse na dostatnie, godne i suwerenne życie dla obywateli odrodzonej Rzeczypospolitej. Oni wiedzieli, czym jest morze i gospodarowanie na nim. Wiedzieli, że „morze żywi i bogaci” to nie jest pusty slogan. Pierwsze w naszej historii obrzędy nad morzem odprawił biskup Rainbern w roku 1000 (był to swoisty sakrament chrztu). Zwyczaj rzucania wieńców do wody kultywowały dawne społeczności słowiańskie jeszcze przed przyjęciem chrześcijaństwa. Ceremoniał ten przetrwał do współczesności. Pewnym symbolem wszystkich polskich usiłowań panowania na morzu jest scena z 1526 r., kiedy to król Polski Zygmunt Stary wypływa ze świtą i wojskiem z Gdańska na pełne morze okazując w ten sposób, że prawo otwierania i zamykania żeglugi należy do ostatniej instancji, do królów Polski. Zaślubiny z morzem (w przypływie entuzjazmu społeczeństwa do posiadania własnego morza) odbywały się w okresie przedwojennym w wielu rejonach naszego kraju np.: w Warszawie – zaślubiny ,,Rodła” z Wisłą, 24 czerwca 1920 r. nawiązano do zaślubin w Gdyni, ślubowano nawet w Zakopanem. Jeszcze przed zakończeniem II wojny światowej żołnierze I Armii Wojska Polskiego ślubowali morzu w Kołobrzegu – 18 marca 1945 r., 6 kwietnia w Gdyni. Ceremoniał zaślubin z morzem przetrwał dziejowe wzloty i upadki, i w dalszym ciągu jest znaczącym przykładem świadomości morskiej. Z okazji 98. rocznicy odbyło się wiele imprez towarzyszących m.in.: Międzynarodowe Zawody w strzelectwie „Zaślubiny z Morzem”.
Już 9 lutego odbyły się konferencje popularno-naukowe, otwarto wystawę okolicznościową w Muzeum im. Floriana Ceynowy. Centralnym punktem tegorocznych obchodów Zaślubin Polski z morzem była uroczysta zbiórka na puckim rynku. Z udziałem licznych delegacji, pocztów sztandarowych, kompanii i orkiestry reprezentacyjnej Marynarki Wojennej dowódca pododdziału złożył meldunek o gotowości podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Markowi Łapińskiemu.
Po odśpiewaniu hymnu państwowego i podniesieniu flagi państwowej burmistrz Pucka Hanna Pruchniewska powitała zebranych, szczególnie tych, którzy przybyli z najdalszych zakątków naszego kraju oraz Kaszubów mieszkańców tej ziemi. Prezes Ligi Morskiej i Rzecznej Andrzej Królikowski nawiązał do tradycji polskich związków z morzem. Stwierdził, że sylwetki ślubujących: generała Józefa Hallera w Pucku i kaprala Franciszka Niewidziajły w Kołobrzegu mają wiele polskich analogii. Podkreślił, że Bałtyk to nasza przepustka do lepszego życia. Polak i człowiek morza to pojęcia tożsame. Pierwsza część uroczystości dobiegła końca.
Zebrani uformowali kolumnę i pomaszerowali do kościoła. Eucharystię odprawiono w puckiej farze, której przewodniczył abp Sławoj Leszek Głódź – Metropolita Gdański. Po Mszy św. koncelebrowanej przedstawiciele Związku Piłsudczyków RP wręczyli Medale Komisji Morskiej osobom zasłużonym dla działalności na rzecz obronności. Wśród wyróżnionych znaleźli się: abp Sławoj Leszek Głódź, gen. dyw. Jarosław Mika, kadm. Mirosław Mordel, wiceadm. Stanisław Zarychta, kadm. Krzysztof Jaworski. Po Mszy św. zgromadzeni udali się w asyście kompanii reprezentacyjnej oraz wojskowej orkiestry do puckiego portu, by tam uczestniczyć w patriotycznej manifestacji. Tam, przy Słupku Zaślubinowym odśpiewano Hymn Kaszubski i Hymn do Bałtyku. Z okolicznościowym koncertem wystąpił Zespół Wokalny Klubu Marynarki Wojennej Riviera.
W imieniu Andrzeja Dudy Prezydenta RP wystąpił zastępca Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego Dariusz Gwizdała, który odczytał specjalny list. Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego reprezentował Marek Gróbarczyk Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, przypomniał, że powstało na nowo Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej – ,,…Wiemy, jak ogromne znaczenie ma transport morski i transport wodny w ogóle, że Bałtyk jest naszym ,,oknem na świat”, że stwarza nam wielkie szanse rozwojowe, że pokolenia Polaków marzyły o tym, żeby Polska z całą swoją siłą nad Bałtyk wróciła. Tamtego marzenia, pradziadków, dziadków, ojców, nie wolno nam zmarnować. To jest wielkie dla nas zadanie” – stwierdził. W imieniu ministra obrony narodowej głos zabrał Marek Łupiński podsekretarz stanu w MON. Natomiast Hanna Pruchniewska burmistrz Pucka w swoim wystąpieniu skupiła się na problemie rozbudowy małych portów i przystani jakim jest Puck. Kolejnym elementem było wręczenie wyróżnień Ligi Morskiej i Rzecznej.
W 1994 r. na XV Zjeździe Ligi Morskiej został ustanowiony ,,Pierścień Hallera” – najwyższe wyróżnienie Ligi. Wśród tegorocznych uhonorowanych znaleźli się: Bogdan Borusewicz wicemarszałek Senatu, kontradmirał Mirosław Mordel – Inspektor Marynarki Wojennej, kpt. ż. w. Eugeniusz Daszkowski – były rektor WSM w Szczecinie, pisarz, marynista, Krystyna Pohl – dziennikarz, marynista, Wojciech Małagocki – działacz LMiR, Jarosław Bierecki – płk Związku Piłsudczyków. Dwa lata wcześniej podczas takich samych uroczystości w porcie rybackim w Pucku prezydent RP Andrzej Duda otrzymał Pierścień Hallera. Wtedy to dziękując, A. Duda podkreślił, że ma to dla niego wymiar symboliczny, gdyż to samo wyróżnienie otrzymał też prezydent Lech Kaczyński.
Krzyżem Pro Mari Nostro uhonorowano: Wyższą Szkołę Bankową ze Szczecina, Zespół Szkół Mechaniczno – Logistycznych ze Słupska, Marka Gróbarczyka – Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, księdza prałata Jerzego Kunca, kmdra dra hab. inż. Sławomira Sutowskiego i Jerzego Kuprijaniuka. Liga Morska i Rzeczna to jedno z najstarszych polskich stowarzyszeń. 1 października 1918 roku z inicjatywy miłośników morza kierowanych przez admirała Kazimierza Porębskiego powstała Bandera Polska prekursorka obecnej Ligi Morskiej i Rzecznej.
Dzisiejsza uroczystość rozpoczęła obchody 100-lecia organizacji. Główną galę jubileuszową zaplanowano na 29 września w Warszawie w Zamku Królewskim. Po dekoracji zebrani złożyli wiązanki kwiatów pod pomnikiem generała Józefa Hallera. Ze względu na warunki hydrometeorologiczne w tym roku nie odbyło się tradycyjne złożenie wieńca z pokładu śmigłowca Marynarki Wojennej. Wieczorem wszyscy chętni mieli możliwość obejrzenia występu Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego. Za dwa lata świętować będziemy 100. rocznicę zaślubin w Pucku.
Marek Padjas
Zdjęcia: Kazimierz Ratajczyk, Marek Padjas, Elżbieta Kasińska
