Kochamy morze – 100. lecie zaślubin Polski z Bałtykiem
10 lutego w historii morskiej Polski to data magiczna – dzień symbolicznego powrotu Polski nad Bałtyk. Historyczne puckie zaślubiny – platynowy pierścień generała Józefa Hallera, pierwsza warta przy zaślubinowym słupku zaciągnięta przez polskiego marynarza Jana Tylca, patriotyczne kazanie księdza Józefa Wryczy, twórcy kaszubskiej konspiracji spod znaku Gryfa Pomorskiego. Oni byli wtedy tam na kaszubskiej ziemi, podobnie jak setki mieszkańców i rodaków z całego kraju. Było to wydarzenie o randze historycznej – swoiste postawienie słupa granicznego na brzegu Bałtyku, wskazanie intencji mocnego wsparcia odradzającego się państwa o brzeg morski.
Dalsze działania – budowa floty, portów, szkolnictwa, Gdyni – miasta z morza i marzeń, której prawa miejskie nadano na cześć Zaślubin Puckich, właśnie 10 lutego. To była prosta konsekwencja tamtego spotkania w Pucku. Dlatego ten dzień jest tak ważny. Bo to najodpowiedniejsza chwila, by wspominając historię, odnieść się do współczesności. W tym roku 10 lutego wypadł w poniedziałek.
Rano historyczny pociąg wyruszył z Gdańska do Pucka. Jechali nim samorządowcy, Kaszubi, a także potomkowie uczestników wydarzeń z 1920 roku. Pociąg, podobny do tego, którym sto lat temu generał Haller jechał z Torunia do Gdańska i dalej do Pucka, zatrzymał się na stacji w Sopocie. Tam na pokład wsiadł gen. Józef Haller. Pociąg zatrzymał się też w Gdyni i w Redzie, gdzie na dworcu została odsłonięta pamiątkowa tablica upamiętniająca wydarzenia sprzed stu lat. Na końcowej stacji w Pucku wszyscy razem zaśpiewali hymn, a potem gen. Haller z oficerami wsiedli na konie i przejechali przez specjalnie przygotowaną bramę powitalną z napisem: „Witamy jenerała Józefa Hallera”. Pozostali przeszli na rynek w Pucku, gdzie dowódca Błękitnej Armii został przywitany chlebem i solą. Mieszkańcy wznosili okrzyki „Wiwat generał Haller”.
O godz. 10.00 na placu przed kościołem pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła, Prezydent RP Andrzej Duda odsłonił tablicę upamiętniającą 100. rocznicę Zaślubin Polski z Morzem i powrotu Pomorza do Macierzy. Później, na rogu ulic 1 maja i Stary Rynek złożył wieniec pod tablicą upamiętniającą mieszkańców Pucka wywiezionych i pomordowanych przez Niemców w lasach piaśnickich w 1939 roku. O godz. 10.20 prezydent Andrzej Duda, prezes IPN Jarosław Szarek oraz burmistrz miasta Hanna Pruchniewska odsłonili tablicę pamiątkową poświęconą puckiemu działaczowi niepodległościowemu Antoniemu Miotkemu.
O godz. 11.00 w kościele św. Apostołów Piotra i Pawła rozpoczęła się Msza święta pod przewodnictwem metropolity gdańskiego ks. abp. Sławoja Leszka Głódzia. W homilii podkreślał ,,(…)Morze Bałtyckie szumem swych fal przyzwało ku sobie polskie Państwo i polski Naród. Nieświadome tego, że także polskie Państwo rozpoczęło marsz ku niemu. Aby objąć w posiadanie to, co się narodowi polskiemu należało. To co zostało mu kiedyś zabrane. To co teraz zostało po części odzyskane(…)”.
Po nabożeństwie prezydent w asyście kompanii reprezentacyjnej i orkiestry marynarki wojennej przeszedł do portu rybackiego, gdzie o godz. 13.00 odbył się akt odnowienia zaślubin Polski z morzem. Tu zebrani odśpiewali Hymn Państwowy. Podniesiono flagę państwową na maszt. Jako gospodarz miasta pierwsza głos zabrała Hanna Pruchniewska. W imieniu Zrzeszenia Kaszubsko – Pomorskiego wystąpił prezes Jan Wyrowiński.
Liga Morska i Rzeczna od wielu lat jest współorganizatorem obchodów dlatego też stowarzyszeniu powierzono przygotowanie kapsuły czasu. Umieszczono w niej najważniejsze informacje o Polsce roku 2020. Prezes ligi Andrzej Królikowski odczytał pamiątkowe certyfikaty. Podkreślił, że na uroczystości przybyła młodzież ze wszystkich zakątków naszego kraju. To ona będzie kreować wizerunek Polski w kolejnych latach. W tym szczególnym dniu najwyższym wyróżnieniem ligowym ,,Pierścieniem Hallera” uhonorowano Zespół Szkół Morskich im. Polskich Rybaków i Marynarzy w Kołobrzegu (też miasto zaślubinowe 1945). To zaszczytne wyróżnienie przyjął Lech Pieczyński Dyrektor ZSM w asyście uczniów: Michała Trojanowskiego, Dominika Anklewicza i Tomasza Owczarka. Na uroczystości obecna była również kompania honorowa szkoły oraz liczna delegacja kołobrzeżan.
Prezydent RP Andrzej Duda podpisał Akt odnowienia zaślubin Polski z morzem. Wszystkie dokumenty umieszczono wewnątrz kapsuły i włożono do specjalnej niszy przed pomnikiem generała Hallera. Po tej ceremonii prezydent Andrzej Duda wygłosił okolicznościowe przemówienie. Podkreślił, że 10 luty ,, …To rzeczywiście dzień zupełnie wyjątkowy, takich mamy zaledwie kilka w tym okresie, kiedy obchodzimy 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. (…)”. Kończąc wystąpienie powiedział: (…) Chcę pokłonić się Pomorzu, Kaszubom, ludziom tej ziemi, grobom ludzi, którzy o Polskę walczyli. W imieniu wszystkich rodaków – Bóg wam zapłać za waszą służbę, za waszą wierność, Pomorzu, Polsce, Bałtykowi”. Zebrani odśpiewali ,,Hymn do Bałtyku” i ,,Pieśń Reprezentacyjną Wojska Polskiego”.
Z pokładu śmigłowca Marynarki Wojennej w fale zatoki opuszczono wiązankę kwiatów. Oddano również salut honorowy 21 salw armatnich. Po przemówieniu, delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem gen. Hallera.
Uformowano kolumnę marszową, która przemieściła się w rejon miejsca faktycznych zaślubin. Tam przy slipie wodnosamolotów odtworzono scenariusz uroczystości z 10 lutego 1920 roku. Generał Haller wrzucił zaślubinową obrączkę do morskiej wody. W tym świątecznym dniu organizatorzy przygotowali wiele atrakcji i niespodzianek. Można było obejrzeć pokaz laserów, wysłuchać koncertów muzycznych, Poczta Polska wydała okolicznościowe karty, znaczek i koperty pocztowe, oraz datowniki, a Mennica Państwowa piękną monetę. Tegoroczne obchody miały specjalny państwowy charakter i odbywały się w ustanowionym przez Sejm RP – Roku zaślubin Polski z morzem w Pucku.
Tekst: Marek Padjas
Zdjęcia: Leszek Stromski, Kazimierz Ratajczyk, Jerzy Błażyński
