W Gdańsku odsłonięto mural Pawła Adamowicza, wręczono Nagrody Równości imienia prezydenta Gdańska
To była uroczystość pełna emocji: – Chcę przypomnieć i wyraźnie podkreślić, ta zbrodnia sprzed 2,5 roku nie została osądzona. I to jest skandal! – mówił podczas odsłonięcia muralu z wizerunkiem zamordowanego prezydenta Pawła Adamowicza jego brat, Piotr Adamowicz. Żona prezydenta Magdalena Adamowicz przypominała politykom o ich powinnościach takich, jak służba dla obywateli. Tego dnia, we wtorek, 29 czerwca 2021 r., prezydenta wspominały też wzruszone laureatki Gdańskiej Nagrody Równości im. Pawła Adamowicza za rok 2020: Adriana Dadci Smoliniec, Khedi Alieva oraz Izabela Duczyńska.
– Równość to miłość, równość to widzenie w każdym z nas człowieka – stwierdziła podczas uroczystości Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Dziękuje wszystkim, którzy dołożyli starań, żeby ten mural powstał. Dziś cieszmy się tym, że umiemy wcielać w życie idee, do których dążył Paweł Adamowicz. Cieszmy się także galą Gdańskiej Nagrody Równości im. Pawła Adamowicza, a jak się jutro obudzimy, pomyślmy, co możemy zrobić, by nasze miasto i nasz kraj były domem dla każdego.
Mural przy ul. Mniszki 5/6
Ścienny obraz z podobizną Pawła Adamowicza, o wymiarach 8 na 15 m, został wykonany techniką malarską na szczytowej ścianie kamienicy sąsiadującej z domem, w którym wychowywał się prezydent Gdańska, przy ulicy Mniszki 5/6. Tuż przed odsłonięciem dzieła, symboliczne ostatnie pociągnięcie pędzla wykonały Magdalena Adamowicz, żona zamordowanego prezydenta oraz ich córka Antonina.
Pomysł muralu powstał w głowie warszawskiego malarza, architekta i opozycjonisty Jarka Malickiego – autora licznych ściennych obrazów. Artyście zależało na pokazaniu otwartości i zaangażowania Prezydenta w sprawy trójmiejskich mniejszości, ale też na wyrażeniu sprzeciwu wobec agresji.
– Od samego początku powstawania tego muralu, otrzymywałem dużo dobrych słów od samych mieszkańców. Dziękuje wszystkim tym, którzy wspierali mnie w powstawaniu tej pracy i tym, którzy zapewnili mi konieczną pomoc – mówił podczas odsłonięcia muralu Jarek Malicki, autor pracy.
W uroczystości udział wzięła także Ewa Topór-Nawarecka, przewodnicząca pomorskiego KOD.
Przemawiając jako pierwsza Magdalena Adamowicz, posłanka Parlamentu Europejskiego powiedziała: – Patrząc na radosną twarz Pawła, uśmiechającą się do nas wszystkich, zarówno ja, jak i nasze córki, rodzice, brat Pawła, wszyscy jesteśmy ogromnie wzruszeni. Po tragicznej śmierci Pawła, pytana czy powinien powstać pomnik upamiętniający go, wielokrotnie odpowiadałam, że nie chciałabym tego. Że najwspanialszym upamiętnieniem prezydenta Gdańska wybieranego przez mieszkańców, aby służył im ponad 20 lat, będzie kontynuowanie i rozwój marzeń o Gdańsku, o Polsce, o Europie. Przepiękny mural, dzieło Jarka Malickiego, nie jest pomnikiem – jest wezwaniem. Wezwaniem, żeby o tych marzeniach Pawła codziennie pamiętać. Niech więc ta życzliwa, uśmiechnięta twarz Pawła przypomina nam, że godność człowieka jest przyrodzonym prawem każdego. Że władza na każdym szczeblu jest po to, aby służyć obywatelom, a władza, która uzurpuje sobie prawo do decydowania za innych, jak mamy żyć, z definicji, jest władzą autorytarną. Niech ten uśmiech Pawła przypomina nam, że każdy i każda z nas ma bezwarunkowe prawo kochać kogo chce i – najważniejsze – że miłość jest zawsze dobra, a nienawiść zawsze zła – mówiła bardzo poruszona Magdalena Adamowicz.
Żona zamordowanego prezydenta przypomniała też politykom o ich powinnościach: – Polityka na każdym szczeblu nie może być przepełniona nieufnością, zawiścią i nienawiścią. Celem polityków ma być dobro wspólne, a nie wykańczanie przeciwników politycznych, a często nawet konkurentów z tej samej listy wyborczej. Polityka musi dojrzeć.
Gdy na scenę wszedł po chwili Piotr Adamowicz, brat byłego prezydenta Gdańska i poseł na sejm Rzeczypospolitej Polskiej, nie kryjąc emocji poruszył najważniejszy i bardzo bolesny temat – wciąż nie rozpoczętego procesu w sprawie śmierci prezydenta.
– Są takie momenty, kiedy pewne rzeczy trzeba wypowiedzieć. Dla mnie to jest przemiła uroczystość, sympatyczne spotkanie, nie mniej jednak, ta zbrodnia sprzed 2,5 roku nie została osądzona – mówił zdenerwowany. – To chcę przypomnieć i wyraźnie podkreślić, ta zbrodnia sprzed 2,5 roku nie została osądzona. I to jest skandal! W prawie jeszcze demokratycznym państwie.
Laureatki Gdańskiej Nagrody Równości 2020
– Dziś, oprócz oficjalnej prezentacji muralu, przyznana będzie także Gdańska Nagroda Równości – przypomniał Piotr Adamowicz tłumacząc ideę nagrody. – Nagroda jest bardzo ważna dla nagrodzonych i dla każdego z nas z osobna, ponieważ wielu z nas, bezpośrednio czy pośrednio skądś tu przyjechała. Dlatego ta nagroda, mam nadzieję, pozwoli zrozumieć innym, że tym osobom, które nie mogą znaleźć spokoju i pokoju we własnym domu, gdzieś daleko od Gdańska, należy się gościna i godne przyjęcie.
Gdańska Nagroda Równości od 2019 roku nosi imię Pawła Adamowicza, prezydenta zasłużonego w krzewieniu idei równości, różnorodności i solidarności. Dzień przyznania nagrody nawiązuje również do trzeciej rocznicy powstania Modelu na rzecz Równego Traktowania, który został wprowadzony uchwałą Rady Miasta Gdańska 28 czerwca 2018 roku.
W wyborze laureatów Gdańskiej Nagrody Równości prezydent wspiera Kapituła Nagrody, w której skład wchodzi Gdańska Rada ds. Równego Traktowania oraz zaproszeni przez nią goście. W tym roku do tego grona dołączyli: Iwona Katarzyńska – Czaplewska z Europejskiego Centrum Solidarności, Magdalena Adamowicz oraz Piotr Adamowicz.
W tej edycji nagrody, za działania w 2020 roku, zgłoszono 9 osób. Wszystkie odznaczają się wizjonerstwem, bohaterstwem, wytrwałą codzienną pracą w dziedzinie równości, sprawiedliwości i przeciwdziałania dyskryminacji wśród mieszkanek i mieszkańców Gdańska. Kapituła obradując 16 czerwca, po wnikliwych analizach dokonań oraz rekomendacji dołączonych przez społeczność gdańską, zdecydowała się zarekomendować trzy nazwiska o szczególnie wyróżniającym się dorobku.
Statuetkę Gdańskiej Nagrody Równości im. Pawła Adamowicza, dyplom oraz nagrodę pieniężną za działania w 2020 roku otrzymały:
Adriana Dadci Smoliniec – polska judoczka, mistrzyni Europy i olimpijka. Członkini Gdańskiej Rady Sportu, Prezeska Klubu Sportowego UKS ADA JUDO FUN. Prowadzi zajęcia JUDO dla każdego dziecka, bez względu na stopień sprawności ruchowej, również dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Wychodząc naprzeciw potrzebom środowisk osób z niepełnosprawnością intelektualną, seniorów, młodzieży i rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej w 2020 roku razem z Magdaleną Mendyk powołały Sportową Platformę Społeczną.
Jestem ogromnie wzruszona, gdyż osobiście miałam przyjemność z rąk prezydenta Adamowicza odbierać nagrody jako zawodniczka, jako sportowiec, który zdobywał laury dla Gdańska. Mam z tymi spotkaniami związanych wiele wspomnień. Mimo że długo się nie widzieliśmy, pamiętał wszystkie sytuacje z miejsc, w których się spotykaliśmy. To wszystko napędza do następnych działań na rzecz sportu w Gdańsku – mówiła pierwsza laureatka.
Adriana Dadci-Smoliniec: od mistrzyni do trenerki życia
Khedi Alieva – ekspertka w obszarze integracji i dialogu międzykulturowego. Brała udział w pracach nad Modelem Integracji Imigrantów i Modelem na rzecz Równego Traktowania. Współzałożycielka Fundacji „Kobiety Wędrowne”. Uszyła wraz z siostrą tęczową flagę na Marsz Równości w Gdańsku w geście solidarności z osobami LGBT+. Koordynowała wspólne szycie flagi Polski podczas obchodów 4 czerwca w 2019 roku. W 2020 roku zainicjowała i koordynowała jedną z największych akcji szycia maseczek w Gdańsku, w której sama uczestniczyła i własnoręcznie je szyła.
– Pierwszy raz spotkałam Pawła Adamowicza, gdy podszedł do nas na ulicy i zapytał, skąd jesteśmy. Gdy powiedzieliśmy, że jesteśmy z Czeczeni, zapytał, czego potrzebują uchodźcy. „Chcemy tylko żyć” – odpowiedziałam. Dopiero w Polsce poznałam, co to jest demokracja. Doceniajcie swoje życie, pamiętajcie, że w innych miejscach ludziom jest dużo trudniej – mówiła druga laureatka.
Izabela Duczyńska – radca prawna, od 2012 roku współpracująca z Fundacją Centrum Praw Kobiet i innymi organizacjami pozarządowymi. Udziela porad prawnych, prowadzi szkolenia i warsztaty dotyczące tematyki przeciwdziałania przemocy oraz praw osób doświadczających przemocy. Laureatka tytułu honorowego „Kryształowe Serce Radcy Prawnego 2017”. Od 2020 roku członkini Komisji ds. Edukacji prawnej i pro bono Okręgowej Izby Radców Prawnych w Gdańsku. W 2020 roku udzielała bezpłatnych porad prawnych w ramach dyżurów prawnych stacjonarnych oraz telefonicznych, m.in. dla kobiet doświadczających przemocy.
– Moja praca to nie tylko moja zasługa, ale owoc pracy całego zespołu. Chciałam również podziękować, że Gdańsk zwraca uwagę na działania fundacji, które zastępują w tych trudnych czasach działania rządu. Centrum Praw Kobiet to organizacja, gdzie każda kobieta doświadczająca dyskryminacji, może dostać pomoc – mówiła trzecia laureatka.
Gdańska Nagroda Równości powstała z inspiracji Gdańskiej Rady ds. Równego Traktowania, powołanej przy prezydencie Pawle Adamowiczu. Pomysłodawcą Nagrody jest Tomasz Snarski, który był członkiem pierwszego składu Rady. Po raz pierwszy w historii Gdańską Nagrodę Równości wręczono 10 grudnia 2017 roku, w Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, w Europejskim Centrum Solidarności. Otrzymują ją osoby, które w sposób szczególny przyczyniły się do budowania Gdańska jako miasta otwartego, przyjaznego, gdzie każda osoba może znaleźć swój dom i czuć się bezpiecznie.
Po zakończonej uroczystości, uczestnicy przeszli do Europejskiego Centrum Solidarności, gdzie w audytorium odbyło się świętowanie przy muzyce kobiecego zespołu folkowego grającego na archaicznych instrumentach smyczkowych.
Opracowanie AU
Zdjęcia: Cezary Spigarski