Komunikat Jury Najwyższych Polskich Trofeów Żeglarskich Nagród Honorowych „Rejs Roku 2021 – Srebrny Sekstant”
Tegoroczne, pięćdziesiąte drugie już,tradycyjnie grudniowe posiedzenie Jury Nagród Honorowych „Rejs Roku” i „Srebrny Sekstant” podobnie, jak w roku poprzednim miało charakter wymuszony rygorami pandemicznymi. Odbyło się w siedzibie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni w trybie mieszanym – z udziałem części jurorów za pośrednictwem połączeń online.
Pandemia drugi już rok odcisnęła piętno na całym 2021 roku w żeglarstwie. Zaplanowano i zrealizowano stosunkowo niewiele żeglarskich projektów. W tym wyjątkowo ubogim, z powyższych powodów żeglarskim sezonie, Jury rozpatrywało 10 kandydatur.
W zaistniałych okolicznościach, po rozważeniu wszelkich argumentów, podjęto trudną decyzję o nie przyznawaniu, już po raz drugi, głównej nagrody SREBRNEGO SEKSTANTU – REJSU ROKU.
Rozpatrując kandydatury uwzględniano walory poszczególnych przedsięwzięć zgodne z założeniem Nagrody premiującej obok śmiałych, pionierskich wypraw i rejsów, szersze przesłanie kultywowania idei wychowania morskiego czy związanego z morzem i żaglami sposobu na życie.
Podczas obrad Jury zdecydowało o przyznaniu dwóch Nagród oraz trzech Wyróżnień Honorowych RR 2021 oraz dwóch tradycyjnych Nagród Specjalnych: Polskiego Związku Żeglarskiego i Bursztynowej Róży Wiatrów Prezydenta Gdańska.
Jury obradowało w następującym składzie:
kontradm. Czesław Dyrcz przewodniczący Jury
Bogusław Witkowski wiceprezes PZŻ ds. morskich, przew. Kom. Żeglarstwa Morskiego
Leszek Paszkowski przedstawiciel miasta Gdańska
Aleksander Gosk koordynator projektu Rejs Roku/Srebrny Sekstant
Marek Padjas Grotmaszt Bractwa Kaphornowców
Tomasz Falba sekretarz Jury, publicysta morski
laureaci nagród Rejs Roku z lat ubiegłych:
Jerzy Jaszczuk
Hubert Latoś
Eugeniusz Moczydłowski
Roman Paszke
Jerzy Rakowicz
Jerzy Wąsowicz
Uwzględniając wyjątkowość minionego sezonu, Jury analizując zgłoszone kandydatury, zdecydowało ostatecznie uhonorować w pięćdziesiątej drugiej edycji następujące przedsięwzięcia żeglarskie:
II Nagrodą Honorową „Rejs Roku 2021” Jury przyznało kapitanowi Bouwe Bekkingowi który poprowadził załogą jachtu „Sailing Poland”, z godnymi odnotowania wynikami, w regatach „The Ocean Race Europe” – europejskiej edycji The Ocean Race. Po prawie pięćdziesięciu latach jacht z polską banderą wystartował w edycji europejskiej regat na trasie Lorient-Cascais-Alicante-Genua. Załoga „Sailing Poland” zajęła drugie miejsce w stawce siedmiu jachtów w klasie VO65. Żeglarze rywalizowali w maju i czerwcu w trzech etapach pełnomorskich oraz w dwóch wyścigach przybrzeżnych. Wynik jachtu „Sailing Poland” żeglującego pod banderą Yacht Klubu Polski Gdynia uznać należy za znaczący sukces.
S/y „Sailing Poland” podczas obchodów Święta Niepodległości na Zatoce Gdańskiej 11 listopada 2020 roku
III Nagrodę Honorową „Rejs Roku 2021” przyznano kapitanowi Zbigniewowi Gutkowskiemu który na trimaranie „Ultim’Emotion 2” z załogą Yacht Clubu Sopot wziął udział w 42 edycji prestiżowych, śródziemnomorskich regat Rolex Middle Sea Race na Malcie. Trasę wyścigu wytyczoną wokół Sycylii, na dystansie 600 Mm, pokonał w 40 godzin 13 minut i 27 sekund pokonując metę jako czwarta jednostka i ustanawiając polski rekord regat. Warto dodać, że w wyścigu uczestniczyły jeszcze cztery jachty z polskimi żeglarzami (trzy ukończyły wyścig).
Jury postanowiło także przyznać 3 Wyróżnienia Honorowe za kolejne żeglarskie projekty:
kpt. Waldemar Mieczkowski, który poprowadził wyjątkowy, rocznicowy bałtycki rejs „Zawiszą Czarnym” na trasie Gdynia-Kopenhaga-Sztokholm-Tallin-Kłajpeda-Świnoujście (1798 mil morskich). To także wyraz uznania i zaakcentowania wyjątkowej roli jaką w polskim żeglarstwie morskim i realizacji misji wychowania morskiego młodzieży odgrywa harcerski szkuner „Zawisza Czarny”. Prowadzony przez kapitana Mieczkowskiego rejs zorganizowano z okazji jubileuszu 60-lecia żaglowca i 25-lecia Polsko-Kanadyjskiego Klubu Żeglarskiego Zawisza Czarny. Podczas rejsu załoga reprezentowała polskie żeglarstwo podczas zlotów żaglowców w Tallinie, Kłajpedzie i Szczecinie.
kpt. Adam Wiśniewski, jest pomysłodawcą i założycielem Fundacji Ocean Marzeń oraz autorem Młodzieżowego Programu Edukacji Żeglarskiej, który skierowany jest do młodzieży z Domów Dziecka i środowisk zagrożonych. To konsekwentnie realizowany i rozwijany program w ramach którego w ciągu ponad 10 lat działalności, w szkoleniach i rejsach morskich organizowanych i finansowanych przez Fundację, wzięło udział ponad 1100 uczestników z placówek z terenu całej Polski. Adam Wiśniewski jest także pomysłodawcą Funduszu Zawodowych Stypendiów Morskich. Fundusz finansuje naukę w szkołach morskich zarówno średnich jak i wyższych zainteresowanej młodzieży z placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej.
Edyta, Adam i Kalina Jakubczak – oryginalny żeglarski pomysł na życie.Rodzina Jakubczaków porzuciła korporacje i od dwunastu już lat żyje na jachcie na morzu. Żeglowanie jest treścią rodzinnej przygody. Obszarem eksploracji są wody Morza Śródziemnego od Chorwacji po wybrzeża Afryki Północnej. Kalinka ich 14-letnia córka w Polskim Radiu Dzieciom prowadzi audycję „Kapitan Kalinka na morzu”. Jak sama pisze: żyję tam gdzie inni podróżują i spędzają wakacje. Żyję w świecie żeglarzy i marynarzy jak z dawnych książek przygodowych. Co roku pływam po wielu morzach, po oceanie, po setkach portów i wysp. Na morzu nie ma granic więc nawet nie widzimy czasem kiedy przekraczam granice, nawet jak przekraczamy te egzotyczne granice w dalekich krajach Afryki. Powstała podczas tych podróży książka „Kalinka na fali”. A podsumowaniem projektu o rodzinnym życiu na jachcie stała się książka rodziców „Władcy wiatrów”.
Nagrodę Specjalną Polskiego Związku Żeglarskiego, którą wyróżniono kpt. Wacława Liskiewicza, za całokształt dokonań żeglarskich. W 1967 r. dowodził jachtem „Swarożyc III”, który jako pierwszy w historii polskiego żeglarstwa (prawdopodobnie nawet światowego) dopłynął na Spitsbergen. Skonstruował też słynne polskie jachty: „Marię”, „Mazurka”, „Dar Przemyśla” czy „Copernicusa”. Od lat działa w Akademickim Klubie Morskim w Gdańsku, którego jest obecnie komandorem.
Nagrodę Specjalną Prezydenta Miasta Gdańska „Bursztynową Różę Wiatrów”, którą uhonorowano gdańszczanina Zbigniewa Gutkowskiego, za konsekwentnie budowaną pozycję wyróżniającego się żeglarza w elitarnym klubie najlepszych żeglarzy regatowych świata.
Ponadto Kapituła Bractwa Kaphornowców zdecydowała, że tradycyjna:
Nagroda Grotmaszta Bractwa Kaphornowców im. kpt. Aleksandra Kaszowskiego
za dobrą robotę żeglarską, przypadła kapitanom Andrzejowi Górajkowi i Pawłowi Pelcowi za dwukrotne opłynięcie Spitsbergenu i całego archipelagu Svalbard w jednym sezonie jachtem s/y „Ocean B” z dotarciem do szerokości geograficznej 82˚32,750 N
WERDYKT JURY NAGRÓD RR 2021
II Nagroda Honorowa „Rejs Roku 2021”
Bouwe Bekking i załoga s/y „Sailing Poland” – za start i wyniki w prestiżowych regatach „The Ocean Race Europe”
III Nagroda Honorowa „Rejs Roku 2021”
Zbigniew Gutkowski z załogą Yacht Clubu Sopot za bardzo dobry wynik w 42 edycji prestiżowych, śródziemnomorskich regat Rolex Middle Sea Race na Malcie.
Honorowe Wyróżnienia „Rejs Roku 2021”
kpt. Waldemar Mieczkowski, za rocznicowy bałtycki rejs 60-lecia szkunera „Zawisza Czarny”. To także wyraz uznania dla wyjątkowej roli żaglowca w polskim żeglarstwie morskim.
kpt. Adam Wiśniewski – pomysłodawca i założyciel Fundacji Ocean Marzeń oraz Młodzieżowego Programu Edukacji Żeglarskiej skierowanego do młodzieży z Domów Dziecka i środowisk zagrożonych.
Edyta, Adam i Kalina Jakubczak – oryginalny żeglarski pomysł na życie.Rodzina Jakubczaków porzuciła korporacje i od dwunastu już lat żyje na jachcie, popularyzując uroki morza i żagli.
Nagroda Specjalna Polskiego Związku Żeglarskiego
kpt. Wacław Liskiewicz za całokształt dokonań żeglarskich oraz wkład w tworzenie unikatowych polskich konstrukcji jachtowych.
Nagroda Specjalna Prezydenta Miasta Gdańska „Bursztynowa Róża Wiatrów”
Zbigniew Gutkowski – za start i uzyskany wynik w regatach przysparzanie laurów gdańskiej fladze na regatowych trasach.
Nagroda Grotmaszta Bractwa Kaphornowców im. kpt. Aleksandra Kaszowskiego kapitanowie Andrzej Górajek i Paweł Pelc za dobrą robotę żeglarską, dwukrotne opłynięcie archipelagu Svalbard z dotarciem do szerokości geograficznej 82˚32,75 N
Tradycyjnie w Komunikacie Rejsu Roku uwzględniamy werdykt Kolegium Redakcyjnego przyznającego doroczną
Nagrodę Magazynu Sportów Wodnych „ŻAGLE” wyróżniającą rejsy morskie na małych jachtach. Laureatem 2019 został Andrzej Remiszewski za bałtycką wędrówkę po portach i przystaniach zachodniego Bałtyku na jachcie „Tequila”.
Zdobywcy Głównych Nagród Honorowych
„Rejs Roku – Srebrny Sekstant” 1970 – 2019
1970
kpt. Andrzej Rościszewski – opłynięcie Islandii na s/y Śmiały”
1971
kpt. Dariusz Bogucki – rejs na Spitsbergen i Jan Mayen na s/y „Mestwin”
1972
kpt. Bogdan Olszewski – rejs do Murmańska na s/y „Alf”
1973
kpt. Krzysztof Baranowski – pierwsze polskie samotne opłynięcie globu ziemskiego wokół przylądka Horn na s/y „Polonez”
1974
kpt. Zygfryd Perlicki, s/y „Copernicus” i kpt. Zdzisław Pieńkawa, s/y „Otago” – za udział w pierwszych, w historii żeglarstwa, załogowych regatach wokółziemskich
1975
kpt. Richard Konkolski – samotny rejs dookoła świata na s/y „Nike”
1976
kpt. Kazimierz Jaworski – zdobycie II miejsca w klasie Jester w Transatlantyckich Regatach Samotnych Żeglarzy na trasie Plymouth – Newport na s/y „Spaniel”
1977
kpt. Kazimierz Jaworski – zdobycie II miejsca na s/y „Spanielek” w Transatlantyckich Regatach Samotnych Żeglarzy na mini jachtach
1978
kpt. Krystyna Chojnowska – Liskiewicz – pierwszy na świecie samotny rejs kobiety dookoła świata na s/y „Mazurek”
1979
kpt. Jerzy Rakowicz – zwycięstwo w regatach samotnych żeglarzy na trasie Falmouth – Azory – Falmouth na s/y „Spaniel”
1980
kpt. Henryk Jaskuła – samotny rejs dookoła świata bez zawijania do portów z Gdyni do Gdyni wokół przylądka Horn na s/y „Dar Przemyśla”
1981
kpt. Wojciech Wierzbicki – pierwsze polskie opłynięcie arktycznego archipelagu Svalbard na s/y „Gedania”
1982
kpt. Ryszard Wabik – rejs do Ameryki Południowej z opłynięciem przylądka Horn na s/y „Wojewoda Koszaliński”
1983
kpt. Michał Szafran – rejs dookoła świata na s/y „Nasz Dom”
1984
kpt. Andrzej Urbańczyk – samotny rejs dookoła świata na s/y „Nord IV”
1985
kpt. Wojciech Jacobson – rejs z Le Havre przez Kanał Panamski do Vancouver na s/y „Vagabond”
1986
kpt. Ryszard Wabik – wyprawa dookoła świata szlakiem W. Wagnera na s/y „Tropiciel”
1987
kpt. Bogdan Marciniak – rejs do Australii wokół przylądka Dobrej Nadziei na s/y „Asterias”
1988
kpt. Wojciech Jacobson, kpt. Janusz Kurbiel, kpt. Ludomir Mączka – pierwsze pokonanie arktycznego Przejścia Północno-Zachodniego (kier. W> E) na s/y „Vagabond”
1989
kpt. Wojciech Ogrzewalski – transoceaniczne regaty na jachtach „Futuro” i „Barakuda”
1990
kpt. Jan Ludwig – rejs dookoła świata na s/y „Zawisza Czarny”
1991
kpt. Janusz Kurbiel – dwukrotne opłynięcie Spitsbergenu
na s/y „Vagabond 3”
1992
kpt. Wojciech Skórski – transatlantycki rejs na s/y „Agnessa”
1993
kpt. Jan Pinkiewicz – arktyczny rejs na s/y „Dar Świecia”
1994
kpt. Tadeusz Jakubowski – rejs dookoła świata na s/y „White Eagle”
1995
kpt. Jerzy Radomski – za wielką żeglarską włóczęgę w latach 1978 – 1995 na s/y „Czarny Diament” po wszystkich oceanach
1996
kpt. Mieczysław Siarkiewicz – opłynięcie Spitsbergenu na s/y „Barlowento”
1997
kpt. Roman Paszke – zdobycie Admiral’s Cup 97 na s/y „MK Cafe”
1998
kpt. Andrzej Armiński – za doskonałą postawę w regatach EXPO’98 Round the World Rally na s/y „Mantra 3”
1999
kpt. Lech Kosakowski – samotny rejs Dunajem, Morzem Czarnym i Śródziemnym przez Atlantyk do Miami na s/y „Nona”
2000
kpt. Jerzy Wąsowicz – wielki rejs do obu Ameryk wokół przylądka Horn na s/y „Antica”
2001
kpt. Roman Paszke – za znakomitą postawę w wokółziemskich regatach jachtów wielokadłubowych The Race 2000 na s/y „Warta – Polpharma”
2002
kpt. Wacław Strusiński – harcerska wyprawa na wody Spitsbergenu na s/y „Alefant”
2003
kpt. Jacek Wacławski – rejs na s/y „Stary” wokół przylądka Horn z dotarciem do antarktycznej stacji polarnej PAN na Wyspie Króla Jerzego
2004
kpt. Przemysław Mączkowski – arktyczna wyprawa wokół Spitsbergenu, następnie dotarcie do wysp Archipelagu Franciszka Józefa na s/y „Politechnika”
2005
kpt. Barbara Królikowska – wielki rodzinny rejs dookoła świata na s/y „Karolka”
2006
kpt. Jacek Wacławski oraz Dominik Bac, Sławomir Skalmierski, Tomasz Szewczyk – za pokonanie na s/y „Stary” Przejścia Północno-Zachodniego.
kpt. Tadeusz Natanek – za pokonanie na s/y „Nekton” Przejścia Północno – Zachodniego
2007
kpt. Jarosław Kaczorowski – za udany start na jachcie „Allianz.pl” w oceanicznych regatach samotnych żeglarzy Transat 6.50
2008
kpt. Tomasz Lewandowski – za rejs na jachcie „Luka” dookoła świata bez zawijania do portów najtrudniejszą trasą ze wschodu na zachód
2009
kpt. Joanna Pajkowska – za rejs na jachcie „Mantra Asia” – najszybszy i drugi kobiecy samotny rejs dookoła świata pod polską banderą.
2010
kpt. Jerzy Radomski – za trwającą 32 lata wyprawę po wszystkich oceanach, na s/y „Czarny Diament”
2011
kpt. Zbigniew Gutkowski – za znakomity start i zajęcie II miejsca w etapowych regatach wokółziemskich samotnych żeglarzy Velux 5 Oceans na s/y „Operon Racing”
2012
kpt. Tomasz Cichocki – za samotny rejs dookoła świata na s/y „Polska Miedź”
2013
kpt. Ryszard Wojnowski – za pierwsze w historii polskiej bandery sportowej pokonanie Przejścia Północno-Wschodniego na s/y „Lady Dana 44”
2014
kpt. Ryszard Wojnowski – za pokonanie Przejścia Północno – Zachodniego na s/y „Lady Dana 44”, równoznaczne z zamknięciem pętli wokół Bieguna Północnego
2015
kpt. Piotr Kuźniar – za rekordową południową żeglugę po antarktycznym Morzu Rossa oraz pokonanie Przejścia Północno-Zachodniego na s/y „Selma Expeditions”
2016
kpt. Szymon Kuczyński – za samotny rejs dookoła świata na s/y „Atlantic Puffin”
2017
Kpt. Joanna Pajkowska – za zwycięski start, wraz z Uwe Rottgeringiem, na s/y „Rote 66”, w transatlantyckich regatach „Twostar 2017”
2018
kpt. Szymon Kuczyński – za samotny rejs non-stop dookoła świata na s/y „Atlantic Puffin” oraz
kpt. Mariusz Koper – za opłynięcie Antarktydy poniżej 60° S na s/y „Katharsis II”
2019
kpt. Joanna Pajkowska za rejs solo-non stop na s/y „Fanfan” – samotnie dookoła świata bez zawijania do portów trasą wokół trzech przylądków
Zajrzyj też tu – kliknij oraz tu – kliknij
2020/2021
Srebrnego Sekstantu nie przyznano ze względu na brak znaczących przedsięwzięć żeglarskich spowodowany światową pandemią covid
Przesłanie twórców „Rejsu Roku”:
„Ustanawiając nagrodę „Rejs Roku”, pragniemy nadać szerszy rozgłos śmiałym polskim wyprawom jachtowym, pragniemy usatysfakcjonować najlepsze kluby żeglarskie, najśmielszych w danym sezonie kapitanów i ich załogi, pragniemy jachtom, których nazwy już dziś weszły do kronik polskiego żeglarstwa morskiego, dodać nowego splendoru, pragniemy wreszcie stworzyć nowy bodziec do następnych śmiałych wypraw, aby pokazywać światu biało-czerwoną banderę.”
„REJS ROKU – SREBRNY SEKSTANT”
Historia „Rejsu Roku” to w praktyce historia całego polskiego żeglarstwa morskiego od roku 1970. Listy laureatów, to kompletne listy najwybitniejszych polskich żeglarzy, którzy kiedykolwiek pojawili się na morzach.
50 lat „Rejsu Roku” to w statystycznym skrócie, uwzględniającym tylko laureatów głównych nagród – „Srebrnego Sekstantu” –
46 jachtów, 47 kapitanów, w tym 1 trzykrotnie i 8 uhonorowanych dwukrotnie, 20 wypraw dookoła świata, 15 rejsów polarnych, 12 startów w oceanicznych regatach, 3 kobiety, 4 żeglarzy polonijnych na najwyższym podium, 1 katamaran („Warta Polpharma”) i 1 jacht trójmasztowy („Zawisza Czarny”).
Inspiracja
Wszystko zaczęło się od Leonida Teligi, który w 1969 roku zakończył w Casablance swój, wymarzony od chłopięcych lat, wielki rejs dookoła świata. Jako pierwszy Polak i, jak lubiła podkreślać ówczesna prasa, „pierwszy Słowianin”.
Grupa dziennikarzy ówczesnego „Głosu Wybrzeża”, entuzjastów żeglarstwa, zorganizowała Telidze cykl spotkań na Pomorzu. Wielkie ich powodzenie podsunęło red. Tadeuszowi Jabłońskiemu myśl specjalnego honorowania kolejnych rejsów polskiej bandery sportowej. Wraz z redaktorami Zenonem Gralakiem i Kazimierzem Kołodziejem opracowali pierwszy regulamin dorocznych nagród za najwybitniejsze osiągnięcia naszych żeglarzy morskich – tak narodził się „Rejs Roku”. Minister żeglugi Jerzy Szopa poparł redakcyjną inicjatywę i ufundował główną nagrodę – odtąd pierwszym, wręczany jest „Srebrny Sekstant” – nagroda ministra kierującego resortem odpowiadającym za gospodarkę morską. Od 2009 roku patronem „Rejsu Roku” jest Prezydent Gdańska.
Pionierzy
Pierwszym laureatem został kpt. Andrzej Rościszewski, który na jachcie „Śmiały” opłynął, w pionierskim rejsie z zachodu na wschód, Islandię. Warszawski adwokat jest reprezentantem licznej rodziny polskich żeglarzy zafascynowanych północnymi akwenami. Uhonorowano także Aleksandra Kaszowskiego z Bydgoszczy za pierwsze polskie przepłynięcie Pentland Firth na s/y „Euros” i Teresę Remiszewską z Gdyni za pierwszy samotny rejs kobiecy po Bałtyku na s/y „Zenit”.
Poza północny krąg polarny popłynęli także laureaci „Rejsu Roku” w kolejnych dwóch latach. Spitsbergen i Jan Mayen Dariusza Boguckiego oraz harcerska wyprawa „Alfa” pod Bogdanem Olszewskim do Murmańska.
Kaphornowcy
Rok 1973 to wielkie rejsy oceaniczne polskich jachtów i potrójny atak naszych żeglarzy na osławiony Przylądek Horn. Pierwszym był Krzysztof Baranowski na „Polonezie”. Żeglarz w tymże roku zakończył swą wielką wyprawę dookoła świata, zapoczątkowaną rok wcześniej udziałem w transatlantyckich regatach samotnych żeglarzy.
Kolejno trawers Hornu pokonały bydgoski „Euros” i warszawski „Konstanty Maciejewicz”. Ten ostatni, jako pierwszy pod polską banderą, ze wschodu na zachód – przeciw wiatrom i prądom. Jury „Rejsu Roku” nie miało wątpliwości, komu przyznać najwyższe trofea. „Srebrny Sekstant” przypadł Krzysztofowi Baranowskiemu, drugie miejsce podzielili kapitanowie „Eurosa” na kolejnych etapach rejsu – Aleksander Kaszowski i Henryk Jaskuła.
Trzecim laureatem została załoga „Konstantego Maciejewicza”. Ani słowa o kapitanie. Tajemnica tkwi w uroku tamtych czasów. Kapitan Tomasz Zydler, który poprowadził atak na Horn i w drodze powrotnej doprowadził jacht do Kanału Kilońskiego, nie zamierzał wracać do peerelowskiego raju. „Wybrał wolność” jak to się wtedy mówiło. Natychmiast trafił na cenzuralny indeks, jego nazwisko na lata wypadło z żeglarskich zestawień. Dziś lista tych, którzy oglądali od południa groźną skałę, z pokładów kilkudziesięciu już jednostek żaglowych, zbliża się do tysiąca.
Pierwsi na wielkim kręgu
Pierwszym Polakiem był Leonid Teliga i jego „Opty”, w 1973 roku wielka pętlę zamknął Krzysztof Baranowski na „Polonezie”. W gronie znakomitych żeglarzy, wyjątkową pozycję zajmuje wyczyn Krystyny Chojnowskiej – Liskiewicz, która jako pierwsza kobieta na świecie, opłynęła samotnie na jachcie „Mazurek” glob ziemski, kończąc swą wyprawę w 1978 roku na Motławie. W dwa lata później Henryk Jaskuła na „Darze Przemyśla”, jako pierwszy Polak i jeden z pierwszych żeglarzy w historii światowego jachtingu, opłynął glob ziemski bez zawijania do portów na trasie Gdynia – Gdynia. Pierwszym rodakiem który opłynął dookoła świat bez zawijania do portów najtrudniejszą trasą ze wschodu na zachód był kpt. Tomasz Lewandowski – „Srebrny Sekstant 2008” za rejs na jachcie „Luka”. Ostatnio do grona polskich wokółziemskich żeglarzy dołączyli Szymon Kuczyński, laureat „Rejsu Roku 2016 i 2018” oraz Joanna Pajkowska „Rejs Roku 2019”
Na regatowych trasach
Polskie żeglarstwo obecne było na największych ówcześnie światowych imprezach. Zygfryd Perlicki na „Copernicusie” i Zdzisław Pieńkawa na „Otago” reprezentowali polską banderę podczas pierwszych w historii światowego jachtingu załogowych wokółziemskich regatach szlakiem windjammerów – XIX wiecznych, największych, najszybszych i ostatnich żaglowców handlowych w historii. Obaj kapitanowie otrzymali „Srebrne Sekstanty”.
„Srebrny Sekstant 1976” przypadł Kubie Jaworskiemu za znakomity wynik w transatlantyckich regatach samotnych żeglarzy. Powtórzył on sukces w kolejnym starcie w regatach przez Atlantyk Odnotowano wyczyny regatowe, m.in. Romana Paszke, którego załoga startująca na „Mk Cafe” w Admiral’s Cup 97 walnie przyczyniła się do zdobycia tego prestiżowego, zespołowego trofeum, później start w milenijnych The Race 2000 na „Warcie Polpharmie”, walka Jarka Kaczorowskiego ścigającego się z najlepszymi na trasie Mini Transat, czy spektakularny sukces Zbigniewa Gutkowskiego w regatach Velux 5 Oceans. Sukces regatowy i zwycięstwo Joanny Pajkowskiej w transatlantyckich regatach „Twostar 2017” uhonorowano także „Srebrnym Sekstantem”
Wokół biegunów
Pierwszym polskim żeglarzem, który próbował w 1975 roku sforsować Przejście Północno-Zachodnie był Dariusz Bogucki na specjalnie zaprojektowanym jachcie „Gedania”. Jednak polityka przeszkodziła wówczas w realizacji śmiałego zamiaru. Kanadyjczycy nie zezwolili na żeglugę jachtu z komunistycznego kraju wokół swoich północnych brzegów. Bogucki próbując mimo tego szczęścia na północy, został uprzejmie acz stanowczo zawrócony z trasy. Wyprawa w założeniu wokół obu Ameryk, zamieniła się w rejs poza oba kręgi polarne, docierając ówcześnie najdalej na północ i południe. Plan Dariusza Boguckiego udało się zrealizować dopiero w 2011 roku bydgoskim żeglarzom prowadzonym przez Bronisława Radlińskiego na jachcie „Solanus”.
A pionierskie pokonanie tej ekstremalnie trudnej trasy, przez francusko-polską wyprawę jachtu „Vagabond” w 1988 roku, uhonorowano trzema „Sekstantami”, przyznanymi kolejnym kapitanom wyprawy – Januszowi Kurbielowi, Wojciechowi Jacobsonowi i Ludomirowi Mączce. Główną nagrodę zdublowano za pokonanie Przejścia Północno-Zachodniego. także w roku 2006, kiedy to uhonorowano nią kapitanów jachtów „Stary” i polonijnego „Nektona”.
Do polarnych pionierskich wyczynów lata 2013/2014 dopisały kolejne sukcesy – pierwsze polskie pokonanie Przejścia Północno-Wschodniego oraz w kolejnym sezonie Północno-Zachodniego równoznaczne z zamknięciem okołobiegunowej pętli przez kpt. Ryszarda Wojnowskiego na jachcie „Lady Dana 44”. Dwa wybitne rejsy s/y „Selma Expeditions”, zrealizowane w jednym roku przez kpt. Piotra Kuźniara na wodach Antarktyki i Arktyki, to z kolei wizytówka sezonu 2015.
Rok 2018 – Stulecia Odzyskania Niepodległości – polscy żeglarze zaakcentowali wieloma wybitnymi wyprawami – wyjątkowo dwie z nich, o randze międzynarodowej, Jury uhonorowało najwyższymi trofeami – Srebrnymi Sekstantami. Samotny rejs dookoła świata bez zawijania do portów Szymona Kuczyńskiego i ekstremalna wyprawa dookoła lodowego kontynentu Antarktydy Mariusza Kopera uznano Rejsami Roku 2018.
To tylko skrót – szkic sygnalizujący obszerność dorobku zapisanego w historii polskiego żeglarstwa morskiego akcentowanego w tradycyjnym terminie nagrodami „Rejsu Roku”.
Aleksander Gosk, koordynator projektu „Rejs Roku – Srebrny Sekstant”
Zdjęcia: Cezary Spigarski
