Uczestnicy Operacji Żagiel’72 wrócili na pokład „Daru Pomorza”

Dar Pomorza prowadzi w Kilonii paradę żaglowców na zakończenie Operacji Żagiel w 1972 roku

Liczba wyświetleń: 25

9 września 1972 roku „Dar Pomorza” wrócił do Gdyni po sensacyjnym zwycięstwie w regatach The Tall Ships Races. Równo 50 lat później, w piątek 9 września, Narodowe Muzeum Morskie zorganizowało na pokładzie Białej Fregaty spotkanie uczestników pamiętnego rejsu.

Pół wieku temu „Dar Pomorza” po dowództwem Kazimierza Jurkiewicza wystartował po raz pierwszy w regatach The Tall Ships Races, znanych u nas lepiej jako Operacja Żagiel. Nieoczekiwanie polski żaglowiec, ze studentami z Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni i Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie na pokładzie, w debiutanckim wyścigu okazał się najlepszy.

– Na samym końcu regat „Dar Pomorza” był za ciężki – wspomina Romuald Dudziński. – Sprzyjało nam to podczas sztormów, ale przy lekkich wiatrach już nie. Dlatego komendant Jurkiewicz rozkazał wówczas wylać całą wodę z żaglowca, także słodką, żebyśmy byli lżejsi i mogli utrzymać pół mili przewagi nad „Gorch Fockiem”. Udało nam się, a „Dar Pomorza” nie tylko jako pierwszy przekroczył linię mety, ale i zwyciężył po przeliczeniu.

Olbrzymi sukces polskiego żaglowca pozwolił Polsce na organizację dwa lata później kolejnej edycji Operacji Żagiel. Okrągłą rocznicę wydarzenia postanowiło uczcić Narodowe Muzeum Morskie, którego oddziałem jest „Dar Pomorza”. Instytucja w marcu rozpoczęła poszukiwania uczestników słynnego rejsu.

– Udało nam się dotrzeć do 44 ze 158 osób, które brały udział w rejsie – opowiada Arleta Gałązka, kierowniczka działu ds. merytorycznych Oddziału Statku – Muzeum Dar Pomorza. – W trakcie poszukiwań, na przełomie maja i czerwca, pojawił się pomysł, żeby się spotkać na „Darze Pomorza” w rocznicę powrotu żaglowca do Gdyni.

Muzealnicy postanowili także nagrać wspomnienia uczestników legendarnego rejsu. W maju i czerwcu sfilmowali trzynaście osób, a kolejne nagrania planowane są w najbliższy poniedziałek. Będzie można je oglądać na profilu NMM na portalu YouTube. Dla żeglarzy wizyta w NMM była też okazją, żeby przekazać do placówki pamiątki i zdjęcia.

– Najciekawsze były dla mnie wycinki prasowe z Operacji Żagiel ’72, które zgromadzone zostały w albumie – mówi Gałązka. – Nie brzmi to może spektakularnie, natomiast wiąże się z nim piękna historia. Wycinki zebrał ojciec kapitana Włodzimierza Kotuniaka i po jakimś czasie przekazał synowi jako pamiątkę. Musiał to być bardzo wzruszający moment.

W piątek 9 września, dokładnie w 50. rocznicę triumfalnego zawinięcia Białej Fregaty do Gdyni, na „Darze Pomorza” spotkali się bohaterowie tamtych wydarzeń. Na uroczystość przyjechało trzydziestu członków załogi. Nie zabrakło także prof. Daniela Dudy, ówczesnego dziekana Wydziału Nawigacyjnego i późniejszego rektora Wyższej Szkoły Morskiej. W wydarzeniu wzięli także udział m.in. przewodnicząca Rady Miasta Gdyni Joanna Zielińska, Henryk Śniegocki, prezes Polskiego Rejestru Statków oraz Jagna Łobodzińska, wnuczka komendanta Kazimierza Jurkiewicza.

– Operation Sail to niezwykły moment w powojennej historii morskiej Polski – mówił podczas rozpoczęcia Robert Domżał, dyrektor NMM. – Pierwszy żaglowiec zza żelaznej kurtyny został zaproszony i dopuszczony do tego, żeby stanąć w szranki z największymi statkami żaglowymi ówczesnych czasów. Zostały one w tyle i wszyscy się niezmiernie cieszyliśmy, że panowie doprowadziliście „Dar Pomorza” do tego zwycięstwa.

– Chciałbym podziękować całej załodze, na czele z komendantem Kazimierzem Jurkiewiczem, chiefem Józefem Kwiatkowskim i moim oficerem wachtowym Zbyszkiem Cyganem – dodał Wiesław Piotrzkowski, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni i uczestnik Operacji Żagiel ‘72. – Dziękuję za to, że dane nam było spotkać się, wygrać i tworzyć historię.

Po powitaniu uczestnicy spotkania obejrzeli film dokumentalny „Kapitan” z 1973 roku, który opowiada o starcie „Daru Pomorza” w regatach The Tall Ships Races. Następnie żeglarze mieli okazję zobaczyć wspomnienia nagrane przez NMM, przejrzeć archiwalne zdjęcia z rejsu – i spróbować zidentyfikować osoby, które są na nich – oraz zwiedzić żaglowiec.

– Bardzo cieszę się, że przyjechałem na to spotkanie – opowiada Stanisław Cylejowski. – Tym bardziej, że całe życie mieszkałem w Szczecinie. Bardzo dobrze wspominam ten rejs – dzieci kupiły mi nawet model „Daru Pomorza”, który stanął w honorowym miejscu w domu.