Port Gdynia w czołówce na Bałtyku
Pomimo światowego spowolnienia gospodarczego wynikającego z pandemii tempo inwestycji w Porcie Gdynia nie zwalnia. Udało się osiągnąć rekordowy wynik przeładunków – ponad 24,6 mln ton.
Wzrost przeładunków
2020 był rokiem ogromnych wyzwań, jednak Port Gdynia zakończył go ze wzrostem – 2,9% w skali roku. W grudniu 2020 r. przeładowane zostało 1 959,0 tys. ton, co w porównaniu do wyniku z tego samego okresu w 2019 r. – 1 769,4 tys. ton – jest wzrostem o 10,7%. Bardzo widoczna jest dynamika wzrostu przeładunków zboża – za 12 miesięcy wyniosła 68,6%. Ważny jest także wzrost przeładunków kontenerów – 0,9% w skali roku.
– Zamknęliśmy rok 2020 wzrostem przeładunków o 2,9 proc. w porównaniu do 2019 roku, który był rekordowy w historii portu (24 mln ton.). To bardzo istotny wzrost w czasie światowej pandemii i spowolnienia gospodarczego. Ten fakt najlepiej świadczy o doskonałej sprawności i efektywności terminali operujących na terenie Portu Gdynia oraz konsekwentnej realizacji strategii rozwoju Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. – mówi Adam Meller, prezes Zarządu ZMPG S.A.
Krajowy sektor logistyczny coraz chętniej korzysta z usług polskich terminali na Bałtyku, do czego przyczynia się poprawa infrastruktury dostępowej, w tym modernizacje linii kolejowych i oddane w ostatnich latach odcinki autostrad i dróg ekspresowych. W Porcie Gdynia wszystkie inwestycje kontynuowane są zgodnie z harmonogramem. Do największych należą „Pogłębianie toru podejściowego i akwenów wewnętrznych Portu Gdynia” oraz „Przebudowa nabrzeży w Porcie Gdynia”, budowa Publicznego Terminalu Promowego oraz przebudowa infrastruktury kolejowej. Całkowita wartość inwestycji infrastrukturalnych w obrębie Portu Gdynia to ponad 4 miliardy złotych.
Nabrzeże, akweny oraz tor podejściowy
W ramach projektu inwestycyjnego „Pogłębienie akwenów wewnętrznych Portu Gdynia” zakończone zostały dwie inwestycje: „Przebudowa Nabrzeża Słowackiego
w Porcie Gdynia” oraz „Przebudowa Nabrzeża Włoskiego w Porcie Gdynia”.
Konstrukcja obu nabrzeży dostosowana została do głębokości technicznej 16,0 m, co umożliwi planowane pogłębienie Kanału Portowego na całej szerokości. Wykonawcą robót obu inwestycji była firma STRABAG Sp. z o.o.
Pogłębienie akwenów portowych, nowa obrotnica oraz przebudowa nabrzeży to kluczowe elementy rozwoju gdyńskiego portu. 4 grudnia 2020 r. Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. podpisał umowę z firmą STRABAG Sp. z o.o. na „Wykonanie przebudowy Nabrzeża Norweskiego w Porcie Gdynia”. Prace zostaną wykonane na całej długości liczącej 200 metrów.
– Dostosowujemy jakość infrastruktury do rosnących oczekiwań rynku. Poprzez inwestycje poprawia się pozycja konkurencyjna portu w basenie Morza Bałtyckiego. Przebudowa nabrzeży przyczyni się również do poprawy bezpieczeństwa i parametrów nawigacyjnych, umożliwiając tym samym zawijanie oraz obsługę większych niż dotychczas statków wpływających do naszego Portu – dodaje Jacek Sadaj, wiceprezes Zarządu ZMPG S.A.
Przebudowa nabrzeża Norweskiego bezpośrednio związana jest z projektem pogłębiania toru podejściowego i akwenów Portu Gdynia. Prace przy realizacji pierwszych etapów inwestycji trwają od września 2017 roku. Pierwszym elementem było przebudowanie Obrotnicy nr 2, zwiększenie średnicy z 400 m do 480 m wraz z przebudową Pirsu nr III oraz robotami czerpalnymi. Obecnie trwają również prace nad Ostrogą Pilotową – zakończono pogrążanie stalowych pali rurowych, wykonano cztery z sześciu sekcji oczepów żelbetowych wraz z płytą i kanałami instalacyjnymi. Wykonany został też żelbetowy wygaszacz falowania wraz z obrzutem kamiennym stanowiący obudowę brzegu od strony wschodniej. Trwa rozbiórka części kaszycowej.
Jednocześnie Urząd Morski realizuje projekt „Pogłębienie toru podejściowego do Portu Gdynia”. Wykonany został już scanning dna pod kątem przeszkód terromagnetycznych, w celu ustalenia zakresu robót budowlanych. Ogłoszenie przetargu na roboty budowlane przewidywane jest jeszcze na I kwartał 2021 r.
Nowy publiczny terminal promowy
Wielkimi krokami zbliża się zakończenie prac przy budowie Nowego Publicznego Terminalu Promowego w nowej, dogodniejszej lokalizacji. Nowy obiekt będzie mógł obsługiwać promy o długości 240 m i zapewni krótszy czas obsługi dzięki czemu port zyska nowych armatorów na rozwijającym się segmencie ro- ro. Budynek terminalu, magazyn oraz galeria pasażerska są już na ukończeniu, obecnie prowadzone są roboty wykończeniowe i instalacyjne wewnątrz. Zakończono roboty konstrukcyjne związane z przebudową Nabrzeża Polskiego oraz rampy Ro-Ro, do wykonania pozostał montaż wyposażenia – urządzenia odbojowe, cumownicze itp. Konstrukcja estakady najazdowej wraz z nawierzchniami bitumicznymi jest ukończona, prowadzony jest obecnie montaż wyposażenia, wykonywane są nawierzchnie betonowe. Roboty kolejowe zostały całkowicie ukończone, zaś nawierzchnie drogowe placów i parkingów wykonano w ok. 90%.
22 stycznia nastąpi otwarcie wstępnych ofert na przewoźników promowych korzystających z Publicznego Terminalu Promowego w Porcie Gdynia w latach 2021 do 2025. Projekt jest realizowany w oparciu o fundusze unijne oraz środki własne Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. Zakończenie realizacji projektu planuje się w połowie roku, a pierwszy prom zacumuje przy terminalu we wrześniu 2021 r.
Dostęp kolejowy
Inwestycje w infrastrukturę dostępową w Porcie Gdynia idą pełną parą. Obecnie prowadzone są dwie duże inwestycje mające na celu poprawę dostępu kolejowego, które opiewają łącznie na kwotę blisko 1,6 mld zł. W ramach gigantycznej inwestycji PKP PLK pn. „Poprawa dostępu kolejowego do portu morskiego w Gdyni” obecnie przebudowywanych jest aż 115 km torów. Dodatkowo ZMPG S.A. realizuje projekt pod nazwą „Rozbudowa dostępu kolejowego do zachodniej części Portu Gdynia – przebudowa i elektryfikacja”. Oba przedsięwzięcia mają na celu zwiększenie ruchu kolejowego i poprawę bezpieczeństwa jego prowadzenia oraz ograniczenie emisji spalin, a dodatkowo poprawę konkurencyjności transportu kolejowego w obsłudze ładunkowej Portu Gdynia. Zgodnie z założeniami Strategii Rozwoju Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. do 2027 roku 40% towarów obsługiwanych będzie koleją. Inwestycje w tym zakresie wpisują się w europejskie strategie zakładające przenoszenie części ładunków z dróg na kolej. W ramach inwestycji zabezpieczona zostanie rezerwa pod transfer ładunków do i z planowanego Portu Zewnętrznego.
Dostęp drogowy
Pod koniec listopada 2020r. władze Gdyni oraz Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. przedstawiły ostateczny przebieg planowanej Drogi Czerwonej – najbardziej wyczekiwanej inwestycji drogowej w Gdyni. Obecnie transport kołowy przebiega mocno obciążoną Estakadą Kwiatkowskiego, co powoduje ogromne korki oraz coraz gorszy stan nawierzchni. Inwestycja poprawi dostępność Portu Gdynia od strony lądu, a mieszkańców uwolni od wiecznych korków i remontów. Droga Czerwona ma również zapewnić dostęp do projektowanej na powierzchni 260 hektarów Doliny Logistycznej. 9,5-kilometrowa trasa ekspresowa ma połączyć port z obwodnicą Trójmiasta, a w przyszłości wiązać się również z Via Maris (łączącą Obwodnicę Trójmiasta z Władysławowem). Budowa Drogi Czerwonej z budżetu skarbu państwa została zapisana w zeszłorocznej nowelizacji ustawy o portach i przystaniach morskich. W art. 19 ustawy określono 2 mld zł jako maksymalny limit wydatków na Drogę Czerwoną z budżetu państwa na lata 2020 – 2028. Budową zajmie się Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
Centrum Logistyczne
We wrześniu 2020r. Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. podpisał umowę z konsorcjum sopockich spółek NDI Sp. z o.o. na wykonanie robót związanych z „Budową placów manewrowo – składowych na terenie Centrum Logistycznego w Porcie Gdynia. Obszar o łącznej powierzchni ponad 17 hektarów posłuży do składowania kontenerów oraz elementów farm wiatrowych. Kompleksowy projekt koncepcyjnego zagospodarowania terenu Portu Zachodniego o powierzchni około 30 ha wraz z budową placów manewrowo – składowych na terenie około 20 ha, jest elementem Centrum Logistycznego, obejmującej również budowę terminalu intermodalnego. W IV kwartale 2020 na placu nr 1 rozpoczęły się roboty związane z budową uzbrojenia podziemnego oraz prace związane z przygotowaniem podłoża pod konstrukcję nawierzchni betonowej. Na palcu nr 2 trwają prace ziemne, mające na celu przygotowanie podłoża pod konstrukcję placów składowych. Funkcjonalność tych placów będzie służyć także przyszłemu głębokowodnemu terminalowi w planowanym Porcie Zewnętrznym.
Suchy Port
Pod koniec grudnia 2020 r. do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynął wniosek o zgodę na utworzenie Terminala Intermodalnego w Bydgoszczy Emilianowie. Terminal ma pełnić rolę tzw. Suchego portu i być zapleczem dla Portu Gdynia. Do takiego terminala będą docierały kontenery np. drogą kołową i będą dalej dystrybuowane np. koleją do portu morskiego. Inwestycja ma powstać w ramach Krajowego Programu Odbudowy, na jej realizację potrzebna jest zgoda Komisji Europejskiej. Rozwój Portu Gdynia w coraz większym stopniu związany jest z potencjałem transportu intermodalnego, który w najbliższych latach stanie się priorytetową gałęzią przewozu towarów zarówno w Polsce, jak i w Europie. Niezbędne do dalszego rozwoju Portu Gdynia jest stworzenie intermodalnego centrum konsolidacji oraz redystrybucji ładunków, czyli tzw. suchego Portu Gdynia. Utworzenie terminali przeładunkowych w głębi lądu, które będą w stanie przyjąć dodatkowe potoki ładunków w połączeniu z inwestycjami realizowanymi w porcie, zwiększy jego atrakcyjność dla operatorów logistycznych. Terminal ten zlokalizowany będzie na końcu linii nr 201, która po modernizacji zapewni szybki i sprawny przewóz towarów z Portu Gdynia. Spółkę celową Terminal Intermodalny Bydgoszcz Emilianowo powołano 28 lipca 2020r. To realizacja zawartego w 2019 r. porozumienia, którego sygnatariuszami byli PKP, Zarząd Morskiego Portu Gdynia, PKP Cargo, Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, gmina Nowa Wieś Wielka i wojewoda kujawsko-pomorski. Spółka ma za zadanie przygotować projekt oraz dokumentację nowego centrum.
– Głównym celem budowy suchych portów jest usprawnienie transportu między portami morskimi a pozostałą częścią kraju. Budowa terminalu intermodalnego w Bydgoszczy Emilianowie wpisuje się w Strategię Rozwoju Portu Gdynia do 2027 r., która zakłada zwiększenie udziału transportu kolejowego w obsłudze towarów obsługiwanych przez port – mówił z okazji powołania spółki Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia.
Dokapitalizowanie spółki
15 grudnia 2020 r. Zarządowi Morskiego Portu Gdynia S.A. zostały przekazane wyemitowane przez Ministerstwo Finansów obligacje zerokuponowe o wartości 672 mln zł. Dokapitalizowanie jest kluczowe, gdyż Port Gdynia jest obecnie nieustającym placem budowy. Uzyskane przez Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. obligacje zostaną w całości przeznaczone na budowę nowych falochronów osłonowych, warunkujących dalszy rozwój portu, zwiększając jego obszar i możliwości nawigacyjne, pod działalność Portu Zewnętrznego.
Port Zewnętrzny
ZMPG S.A. uruchomił procedurę na wybór partnera prywatnego dla projektu „Budowa Portu Zewnętrznego w Porcie Gdynia”. Termin składania wniosków o dopuszczenie do postępowania kwalifikacyjnego jest planowany na 29 stycznia 2021. Stały wzrost przeładunków oaz dobre prognozy na kolejne lata stanowią mocny argument za rozwijaniem portu gdyńskiego. Strategiczną inwestycją jest głębokowodny Port Zewnętrzny, który powstanie w oparciu o istniejące Nabrzeże Śląskie – na sztucznym lądzie wychodzącym poza obecny falochron ochronny. Jego budowa stała się koniecznością w obliczu rosnącej konkurencji rynkowej oraz prognoz w zakresie popytu na przeładunki kontenerowe w polskich portach morskich, mówiących o wzroście do poziomu około 9,5 mln TEU w 2050 roku. Projekt realizowany jest w formule partnerstwa publiczno – prywatnego. Budowa Portu Zewnętrznego jest jedną ze strategicznych inwestycji wspieranych przez polski rząd i została wyszczególniona w uchwalonej w ubiegłym roku specustawie o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych. Dla Portu Gdynia ważny jest zwłaszcza zapis o finansowaniu z budżetu państwa projektu budowy Drogi Czerwonej, która ma zapewnić sprawny dostęp do nowego pirsu. Koszt tej inwestycji szacowany jest na 1,5 mld zł i jest to projekt o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki.
– Jest to ostatni moment, aby przystąpić do realizacji tego projektu, który jest inwestycją na dekady – nie możemy patrzeć na nią pod kątem popytu z perspektywy roku czy dwóch, jeżeli ma on nam służyć przez 30, 40, czy nawet 50 lat. Czas najwyższy, abyśmy zaczęli realizować duże projekty w formule PPP w Polsce i ten projekt idealnie się do tego przedsięwzięcia nadaje. Realizując szereg analiz z tym związanych wielokrotnie mieliśmy okazję rozmawiać z inwestorami, którzy wskazują, że aby ten projekt odniósł sukces musi posiadać światowej klasy operatora portowego, który zna ten biznes. Partner ten powinien być nie tylko operatorem, ale powinien również mieć wpływ na tę inwestycję od początku, móc ją doprecyzować i zrealizować w pełni według swoich oczekiwania’’ – dlatego formuła PPP jest w pełni uzasadniona do realizacji tego typu przedsięwzięcia – skomentował Maciej Ziomek – przedstawiciel firmy doradczej EY.
Do 29 stycznia można składać wnioski o dopuszczenie do postępowania kwalifikacyjnego na wybór partnera prywatnego dla projektu „Budowa Portu Zewnętrznego w Porcie Gdynia.
Tekst i zdjęcia: materiały prasowe ZMPG-a S.A.
