Święto Marynarki Wojennej, niedziela 27 czerwca 2021 r. Uroczystości związane z objęciem honorowym mecenatem ORP „Błyskawica” przez siostry Katarzynę Raczyńską (nie mogła być obecna podczas wydarzenia) i Viridiannę Rey, córki Matki Chrzestnej okrętu Cecylii Raczyńskiej i Edwarda Bernarda Raczyńskiego. Pani Viridianna Rey przybyła pod burtę okrętu, wraz z członkami swojej rodziny, przywieziona w zabytkowym samochodzie marki Rolls Royce, wyprodukowanym w 1939 roku (jednym z nielicznych zachowanych dzisiaj na świecie – można go oglądać w Gdyńskim Muzeum Motoryzacji).
Chrzest okrętu odbył się 1 października 1936 roku, w stoczni J. Samuel White & Co. Ltd. w Cowes. Patronat honorowy nad dzisiejszym wydarzeniem objęli Małgorzata Gosiewska, wicemarszałek Sejmu RP, Mariusz Błaszczak, Minister Obrony Narodowej oraz Zbigniew Rau, Minister Spraw Zagranicznych. Do wydarzenia doszło dzięki inicjatywie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni we współpracy z właścicielem okrętu – Marynarką Wojenną.
Podczas uroczystości Viridianna Rey otrzymała symboliczne uwierzytelnienie mecenatu z rąk dowódcy 3 Flotylli Okrętów kontradmirała Mirosława Jurkowlańca oraz specjalne życzenia z bukietem kwiatów i okolicznościowym prezentem z rąk dyrektora Muzeum Marynarki Wojennej Tomasza Miegonia. Podczas uroczystości obecni byli m.in.: Dowódca Centrum Operacji Morskich-Dowódca Komponentu Morskiego wiceadmirał Krzysztof Jaworski, Senator RP Jan Maria Jackowski, Radni Miasta Gdyni Elżbieta Sierżęga i Zenon Roda.
Piękne ceremonialne widowisko, łącznie z kończącym uroczystość koncertem wokalno-instrumentalnym zapewniła Kompania Honorowa Marynarki Wojennej oraz jej Orkiestra Reprezentacyjna.
Tekst i zdjęcia: Cezary Spigarski
* * *
Tekst poniżej: materiały prasowe Muzeum Marynarki Wojennej
Cecylia Raczyńska była dwukrotnie matką chrzestną jednostek noszących biało-czerwoną banderę. Po raz pierwszy wypowiadała sakramentalną formułę …Płyń po morzach i oceanach 18 lutego 1935 roku, w brytyjskiej stoczni Swan Hunter & Wigham Richardson, podczas wodowania parowca Puck zamówionego przez państwowe przedsiębiorstwo Żegluga Polska. Chrześniak pani ambasadorowej nie przetrwał niestety II wojny światowej. Wykorzystywany w roli transportowca wojennego padł w 1943 roku ofiarą nocnego nalotu Luftwaffe na port Bari we Włoszech, gdzie gromadziła się flota zaopatrująca wojska alianckie.
Miejsce w historii morskiej Polski ma także Edward Raczyński. On to bowiem 18 listopada 1939 roku, w imieniu Rzeczypospolitej, podpisał porozumienie międzyrządowe, na mocy którego utworzono Oddział Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii (The Polish Naval Detachement in Great Britain). Układ ten był efektem wizyty, którą na Wyspach Brytyjskich odbywał generał Władysław Sikorski.
Podpisane porozumienie zawierało w siedmiu artykułach szczegółowe wytyczne współpracy polsko-brytyjskiej na czas trwania wojny. Dopuszczało między innymi możliwość przekazywania okrętów Royal Navy Marynarce Wojennej RP. Okręty, po obsadzeniu polskimi załogami, miały pływać pod dowództwem polskich oficerów i pod polską banderą. W większości otrzymywały także nowe, polskie nazwy. Przekazywane okręty miały być wypożyczane PMW i pozostawać własnością rządu brytyjskiego.
VIRIDIANNA REY z domu Raczyńska (ur. 1935)
Córka Edwarda i Cecylii Raczyńskich. Odebrała typowe angielskie wykształcenie. W 1967 r. poślubiła Xawerego Reya herbu Oksza, polskiego patriotę. Wraz z mężem zamieszkała we Francji. Do Polski stara się przyjeżdżać regularnie. W 2015 r. uczestniczyła w uroczystym otwarciu zmodernizowanego Muzeum Pałacu w Rogalinie. Jest członkiem Rady Nadzorczej Fundacji im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu.
KATARZYNA RACZYŃSKA (ur. 1939)
Najmłodsza córka Edwarda i Cecylii Raczyńskich. Obecnie mieszka w Wielkiej Brytanii. Aktywnie wspiera rodzinny majątek w Rogalinie, równocześnie stara się przywrócić pamięć o swoim ojcu. Często odwiedza Polskę. Jest członkiem Zarządu Fundacji im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu.
EDWARD BERNARD hr. RACZYŃSKI (1891-1993)
Dyplomata, polityk, Prezydent RP
Swoim życiem i postawą zasłużył na zaliczenie do grona najwybitniejszych postaci polskiej dyplomacji i polityki XX wieku. Pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych odrodzonej Rzeczypospolitej rozpoczął w 1919 r. Dyplomatyczne doświadczenie zdobywał na placówkach w Kopenhadze, Londynie, Warszawie i Genewie. W 1932 r. reprezentował Polskę jako delegat przy Lidze Narodów. W 1934 r. otrzymał nominację na stanowisko ambasadora RP w Londynie – czas pokazał, że tu właśnie wypełnił swą życiową misję służby dla Rzeczypospolitej.
W listopadzie 1939 r. podpisał polsko-brytyjską umowę morską, regulującą zasady wojennej współpracy polskiej Marynarki Wojennej z Royal Navy.
W latach 1941-1945 kierował Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP. Między innymi w grudniu 1942 r. przedstawił aliantom, w oparciu o dokumenty przywiezione przez Jana Karskiego, szczegółowy raport o Holokauście, pierwszy na świecie oficjalny dokument informujący o niemieckim ludobójstwie, nazywany później Notą Raczyńskiego. W 1943 r. zredagował oświadczenie rządu o zbrodni katyńskiej oraz wysłał prośbę do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o jej wyjaśnienie. Po wojnie z determinacją zabiegał w parlamencie brytyjskim o przychylność dla sprawy polskiej.
Był niekwestionowanym autorytetem w środowisku polskiej emigracji – w latach 1979-1986 pełnił urząd Prezydenta RP na uchodźstwie. Był założycielem i wieloletnim prezesem Instytutu Polskiego im. gen. W. Sikorskiego w Londynie. W 1991 r. przekazał, warty kilka miliardów złotych, majątek w Rogalinie narodowi polskiemu, tworząc Fundację im. Raczyńskich działającą przy Muzeum Narodowym w Poznaniu. Edward Bernard Raczyńskizapisał się w historii jako człowiek wielkiego charakteru i zasług, bez reszty oddany wolnej Polsce. Zmarł w 1993 r. w Londynie. Został pochowany w krypcie rodowej w Rogalinie.
CECYLIA RACZYŃSKA (ur. 1906, zm. 1962)
Była najmłodszym z sześciorga dzieci Edwarda Jaroszyńskiego, właściciela znacznych majątków na Podolu i Wandy z Sierakowskich z Waplewa koło Malborka. Była drugą żoną Edwarda Bernarda Raczyńskiego. Osoba o ujmującej powierzchowności, wyróżniająca się skromnością i taktem. Stanowiła niezawodne wsparcie dla męża zarówno w państwowej służbie, jak i dbałości o rodzinę. Wierna towarzyszka życia, żona i matka. Była uznawana za jedną z najelegantszych żon członków korpusu dyplomatycznego w Londynie. W czasie II wojny światowej angażowała się w akcje charytatywne. Często organizowała spotkania kobiet, podczas których zachęcała panie z angielskiej socjety do pomocy okupowanej Polsce. W kartach Marynarki Wojennej zapisała się jako matka chrzestna ORP Błyskawica (jedynego alianckiego okrętu służącego nieprzerwanie przez cały okres II wojny światowej) oraz s/s Puck. Zmarła w 1962 r. w Londynie. Została pochowana w krypcie Raczyńskich w Rogalinie.
Partnerzy:
- Muzeum Narodowe w Poznaniu, Oddział Muzeum Pałac w Rogalinie
- Fundacja im. Raczyńskich
- Urząd Morski w Gdyni
- Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna
- Instytut Pamięci Narodowej Oddział Gdańsk
- Biuro Programu „Niepodległa”
Patroni finansowi:
- Radmor S.A
- Tabor Dębica Sp. z o.o.
- Fundacja im. Franciszka Stefczyka
Patroni medialni:
- TVP Kultura
- TVP Historia
- TVP 3 Gdańsk
- Polskie Radio Jedynka
- Radio Gdańsk
- Dziennik Bałtycki
- Polska Zbrojna
- trojmiasto.pl
