Profesor Bradford Parkinson z kalifornijskiego Uniwersytetu Stanforda otrzymał tytuł Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni
Prof. Bradford Parkinson z kalifornijskiego Uniwersytetu Stanforda otrzymał w czwartek, 21 marca 2024 roku, tytuł Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. To jedno z najwyższych wyróżnień w świecie akademickim Uniwersytet Morski w Gdyni przyznał do tej pory sześć razy.
Profesor Bradford Parkinson, określany jako „the Father GPS”, osobiście kierował wystrzeleniem na orbitę pierwszych satelitów GPS, odpowiadał za ich koordynację oraz testy przed oddaniem do użytku. Ponadto w historii zapisał się jako twórca wielu nowatorskich zastosowań systemu GPS, a innowacyjność Jego prac została potwierdzona uzyskaniem siedmiu patentów.
Prof. dr hab. inż. kpt ż.w. Adam Weintrit Rektor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni w przemówieniu okolicznościowym otwierającym uroczystość przypomniał, że: ‒ 16 listopada 2023 roku Senat UMG przyjął uchwałę w sprawie nadania prof. Bradfordowi Parkinsonowi tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni w uznaniu rewolucyjnego wkładu w rozwój techniki oraz wszystkich form transportu, jak również stworzenie podstaw do epokowej zmiany funkcjonowania świata i społeczeństw XX i XXI wieku poprzez kierowanie zespołem odpowiedzialnym za utworzenie pierwszego satelitarnego systemu pozycyjnego GPS-NAVSTAR. JM RektorUniwersytetu Morskiego w Gdyni podkreślił także w swoim przemówieniu, że: ‒ Nadanie godności Doktora Honoris Causa prof. Bradfordowi Parkinsonowi poparły cztery Senaty uczelni: Politechniki Warszawskiej, Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, Lotniczej Akademii Wojskowej oraz Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Przywołał również nazwiska recenzentów dorobku naukowego i osiągnięć zawodowych Profesora Parkinsona:‒ prof. dr. hab. Jarosława Bosego z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, prof. dr. hab. inż. Stanisława Oszczaka z Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie i prof. dr. hab. inż. kpt. ż.w. Zbigniewa Burciu z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.
Laudację wygłosił prof. dr hab. inż. Krzysztof Czaplewski. Promotor Doktoratu Honorowego zauważył między innymi, jak przełomowe w skali świata było stworzenie oraz uruchomienie systemów satelitarnych, które zawdzięczamy pracy prof. Bradforda Parkinsona:
‒ (…) Bez osobistego zaangażowania Pana Profesora nie mógłby funkcjonować współczesny transport we wszystkich jego odmianach, nie byłoby bankowości elektronicznej czy też tak popularnych serwisów VOD. Przypomniał także, że to profesor Bradford Parkinson odpowiadał również za: ‒ stworzenie podstaw teoretycznych i budowę systemu Wide Area Augmentation System (WAAS), który jest wykorzystywany przede wszystkim w transporcie lotniczym. Amerykański Satelitarny System Wspomagania GPS zwiększa dokładność wyznaczania pozycji poziomej przez odbiornik GPS do dwóch-trzech metrów. Odbiorniki GPS, wspomagane systemem WAAS, wykorzystują poprawki podczas obliczania swoich pozycji, aby poprawić dokładność wyznaczeń. Pan Profesor jest również autorem innych innowacji z zakresu wykorzystania systemów satelitarnych, np. lądowanie Boeinga 737 „na ślepo” z wykorzystaniem tylko systemu GPS.
Po laudacji nastąpiło trzykrotne odczytanie aktu nadania godności Doktora Honoris Causa, jako pierwszy dokument w języku polskim odczytał JM Rektor Uczelni prof. Adam Weintrit, następnie akt w języku angielskim odczytał prof. Krzysztof Czaplewski, jako ostatni w języku łacińskim tekst aktu odczytał mistrz ceremonii Aleksander Gosk.
Następnie głos zabrał prof. Bradford Parkinson, który wygłosił specjalnie przygotowany na tę okoliczność wykład. Na wstępie Uczony wyraził swoje podziękowania oraz słowa uznania:
‒ Dziękuję JM Rektorowi Uniwersytetu Morskiego w Gdyni prof. Adamowi Weintritowi za to bardzo prestiżowe wyróżnienie. Chciałbym również podziękować profesorowi Krzyszofowi Czaplewskiemu. Składam także serdeczne podziękowania na ręce Senatu Uczelni oraz wybitnym recenzentom, którzy docenili wysiłek mojej pracy badawczej, co przed chwilą znalazło swoje odzwierciedlenie w symbolicznym, ale jakże podniosłym wydarzeniu, jakim było odebranie aktu nadania godności Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni przeze mnie. Następnie bardzo szczegółowo podzielił się historią powstania GPS, wskazał również na pewne trudności, jakie pojawiły się w toku rodzenia się tak przełomowego odkrycia:
‒ Cofnijmy się w czasie o niewiele ponad 50 lat. Poniosłem wówczas swoją największą życiową porażkę. Byłem młodym pułkownikiem Sił Powietrznych. Przemierzyłem długą drogę ze swojej bazy w Los Angeles do Waszyngtonu D.C. w celu wygłoszenia wystąpienia przed ścisłym gronem decyzyjnym Ministerstwa Obrony. Nadszedł dzień, kiedy stanąłem na sali konferencyjnej wypełnionej po brzegi najwyższej rangi dowódcami wojskowymi i cywilnymi. Byłem wówczas niedawno mianowanym szefem projektu i chciałem zademonstrować nowy system nawigacji satelitarnej. Po skończonym wystąpieniu opuściłem salę. Kiedy zaproszono mnie ponownie do środka decyzja była jednogłośna. Nie. Nie chcieli tego zatwierdzić. Zaczęliśmy potem nazywać ten dzień czarnym czwartkiem. (…) Jednak, jak się później okazało, chociaż nazwaliśmy ten dzień w tak mroczny sposób, to tak naprawdę powinniśmy nazwać go złotym czwartkiem, czego powody zaraz wyjaśnię.(…) Cztery miesiące później udało mi się cofnąć tę niekorzystną decyzję. Miało to miejsce w grudniu 1973 roku, naprawdę niewiele ponad 50 lat temu. Zyskaliśmy zgodę na kontynowanie prac. Chciałbym podziękować wam wszystkim za pomoc w uczczeniu naszej rewolucji!
W czasie uroczystości nadania Doktoratu Honoris Causa odczytano także dwa listy gratulacyjne przesłane przez reprezentantów władzy krajowej. Minister Nauki Dariusz Wieczorek w uznaniu zasług Profesora Bradforda Parkinsona, w nadesłanym liście na tę okoliczność zauważył:
‒ Pragnę wyrazić najwyższe uznanie dla Pana dotychczasowych osiągnięć naukowych. (…). Śmiało można stwierdzić, że Pańskie odkrycie dało początek dziejowej zmianie w funkcjonowaniu świata i ludności. Trudno dziś bowiem wyobrazić sobie życie bez systemu nawigacji satelitarnej (…).
W piśmie okolicznościowym nadesłanym przez Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury dr. Arkadiusza Marchewkę, Wiceminister na ręce JM Rektora Uczelni Prof. dr. hab. inż. kpt ż.w. Adama Weintrita złożył gratulacje oraz wyrazy uznania dla pracy badawczej Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni prof. Bradforda Parkinsona: ‒ Pragnę wyrazić uznanie dla wspaniałych osiągnięć naukowych prof. Bradforda Parkinsona, który nazywany jest Ojcem Globalnego Systemu Nawigacyjnego GPS. Cieszę się, że tytuł ten otrzymuje osoba, która wykonała kolejny milowy krok w historii rozwoju nawigacji.
Listy gratulacyjne nadesłali również przedstawiciele świata nauki: Rektor Politechniki Gdańskiej – prof. dr hab. inż. Krzysztof Wilde, Rektor Politechniki Poznańskiej – prof. dr hab. inż. Teofil Jesionowski, Rektor Politechniki Śląskiej – prof. dr hab. inż. Arkadiusz Mężyk, Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego – dr hab. Jerzy Andrzej Przyborowski, prof. UWM, Przewodniczący Rady Doskonałości Naukowej – prof. dr hab. Bronisław Sitek oraz Prezydent Gdańskiego Towarzystwa Naukowego – prof. Jerzy Błażejowski.
Na zakończenie uroczystości odsłonięto nazwisko prof. Bradforda Parkinsona na tablicy upamiętniającej przyznanie tytułów Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.
* * *
Prof. Bradford Parkinson – urodzony w 1935 roku amerykański inżynier oraz wynalazca, emerytowany pułkownik Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF), od studiów doktoranckich związany ze Stanford University, profesor tejże uczelni, osobiście kierował wystrzeleniem na orbitę pierwszych satelitów GPS, odpowiadał za ich koordynację oraz testy przed oddaniem do użytku. Profesor Parkinson jest autorem wielu nowatorskich zastosowań systemu GPS, a innowacyjność Jego prac została potwierdzona uzyskaniem siedmiu patentów. Za swoją działalność naukową i zawodową był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany, a jedną z najważniejszych nagród, którą otrzymał, jest Nagroda Królowej Elżbiety dla całego zespołu odpowiedzialnego za architekturę i budowę systemu GPS, wręczona w 2019 roku przez obecnego króla Karola III.
Tekst: dr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska
Zdjęcia: Cezary Spigarski
